Yeni Bir ‘Gençlerle Başbaşa’ Yazısı
Prof. Dr. Ali Fuat Başgil’in ‘Gençlerle Başbaşa’ kitabı, lise yıllarımda tekraren okuduğum başucu kitabımdı. Onun tarzından esinlenerek daha önce de Medium’da gençlere hitaben yazılar kaleme aldım. Bu yazı, yeni tecrübeler ve güncel gelişmeler ışığında, tam da kendilerine yön belirleme aşamasındaki gençlere bir yol gösterici olmayı hedeflemektedir.
“Hayat, karar vermek zorunda kalmaktır”
Anchee Min’in bu sözü, karar verme sorumluluğundan kaçamayacağımızı, her kararın bir bedelinin olduğunu bize söyler.
Lise, üniversite ve üniversite sonrası sınavlar, tercihler… Bitmedi, mesleğe atılmak için yeterlilik sınavları, sertifika programları…
Çocukların ve gençlerin neredeyse yarı ömürleri bu tür sınavlar ve prosedürlerle geçiyor. Öyle olunca da asıl büyük sınav olan hayat sınavı — ya da kulluk sınavı mı dersiniz? — ıskalanıyor, hayatın anlamına yeterince kafa yorulamadığından hayat anlamsızlaşıyor (Bknz: İnanmak ya da İnanmamak: Hayatta Anlam Arayışı).
Bu sınavlar, hayat yolculuğunun birer bekleme durağı olması gerekirken, maalesef asıl amaç haline getirildiler.
Üstelik yıllarınızı harcadığınız bir sınav sonrasında istemediğiniz veya yeteneğinizin olmadığı bir alanda çalışmak durumunda kalmak en büyük felaket.
Bunu yanlış bir durakta beklemek veya daha kötüsü yanlış trene binmek olarak da düşünebilirsiniz.
“Hayatımızdaki her sınav bizi üzer ya da daha iyi hale getirir, her sorun bizi yapmak ya da yıkmak için gelir. Kurban ya da galip olma seçimi size ait.” — Lorenzo Dozier
Peki ne yapmalı?
- Hayatınızın her aşamasında bir mentöre ihtiyacınız var. Bir bilen vasfıyla, sizi yanlış duraklarda beklemekten veya yanlış trene binmekten koruyacak olan kişi; danışman, yaşam koçu veya yönlendirici olarak da adlandırılabilir. Şunu unutmayınız ki, “Tembel insan yoktur. Sadece kendisine esin kaynağı oluşturacak kadar güçlü amaçları olmayan insanlar vardır” (Anthony Robbins). O halde sizi motive edecek, düştüğünüzde ayağa kaldıracak bir kişinin rehberliğine güvenin. Çünkü, “…insan, kendini kendine yeterli gördüğü için çizgiyi aşar” (Alak, 7)
- Önce kendi başınıza, sonra bir uzman gözetiminde kişisel GZFT (SWOT) analizinizi yapmalısınız. Kendi yeteneklerinize uygun olmayan işler, sizi başarısızlığa götürecek ve kaynaklarınızı israf etmenize yol açacaktır. Fıtratınıza uygun, yeteneklerinizi en iyi geliştirebileceğiniz iş ve ortamlar, dünyada huzuru, ahirette ise ilahi hitaba mazhar olmaya vesile olacaktır.
- Diploma kazanmaya yönelik eğitimlerde, tek başına diplomanın bir anlam ifade etmeyeceğini bilmelisiniz. Hayat boyu öğrenmek ve kendinizi sürekli yenilemek zorundasınız. Bu, bizim kadim kültürümüzde zaten böyleydi, artık modernist insan da sonsuz dünya hırsları için öğrenmeyi öğrenme becerisini kazanabilmeli (Bknz: Öğrenmeyi Öğrenme).
- Önemli olan hayatta zorluklarla karşılaştığınızda, bir sörfçü gibi zarif ve kıvrak hareketlerle, problemleri devasa dalgalar gibi sörf tahtanızın altına almak ve ona karşı koymak yerine itici güç olarak kullanmak önemli. Örneğin, yapay zeka, kariyer açısından sizi paniğe sevk edebilir. Yapay zeka gerçeği karşısında elinizden gelen tek şey, bir sörfçü gibi, onunla barışık olmak, onunla kavga etmeden veya onu yok saymadan kendi asistanınız olarak görmek, sizi farklı bir konuma getirecektir. “Unutulmaması gereken şey şu: Yapay zeka insanların yerini almayacak ama yapay zeka kullanan ve ondan destek alan insanlar, kullanmayanların yerini alacak” (Alp Sirman, Popüler Science Türkiye, Sayı 134).
- Tüm yapmanız gereken kendi kontrol alanınıza odaklanmak. Kontrol alanınızın dışına yöneldiğinizde, enerji ve zaman kaybeder, sürekli şikayet eden birine dönüşürsünüz.
“Öyle bir an gelir ki tüm kararlar kötüdür, sorun, sonradan en az pişman olacağın kararı bulup seçmektir.” — Amin Maalouf
- Hayat, bir denge üzerine kuruludur. Siz de kendi dengenizi kurmalı, her şeyin hakkını vermelisiniz. Sosyalleşme kadar yalnızlık, maddiyat kadar maneviyat, çalışmak kadar dinlemek, iş hayatı kadar özel hayat, arabanızın bakımı kadar kendi sağlığınız… Bunları artırabilirsiniz. Bunlar arasında dengeyi sağlayabildiğiniz kadar mutlu ve huzurlu olabilirsiniz.
“İnsanı üzen ve mutsuz eden, çoğu zaman başkaları değil, kendi yaptığı seçimlerdir.” — Tolstoy
- Mükemmeliyetçilikten kaçının. İnsanoğlu eksiktir, kusurludur, unutkandır… O nedenle sadece iyiyi ve daha iyiyi hedefleyin.
- Konfor alanınızdan çıkmazsanız gelişemezsiniz. (Bknz: “Nasıl Harekete Geçeriz?”, “Başlamak Bitirmektir”, “Hareket Berekettir”)
“Yarınlar, yorgun ve bezgin kimselere değil rahatını terk edebilen gayretli insanlara aittir.” — Cicero
- Kötü alışkanlıklardan vazgeçebilmeye ve onların yerine iyilerini koymaya çabalamalısınız. Çünkü siz alışkanlıklarınızdan ibaretsiniz (Bknz: “Alışkanlıklarımızı Yönetebilmek” ve “Hayatı Anlamlandıran Günlük Rutinler”)
- Son istasyona varmadan, nefes alabileceğiniz, enerji depolayabileceğiniz ve hasar tespiti yapabileceğiniz ara duraklar belirleyin.
- Hayırlı işlerde acele etmeli ve yukarıdaki maddeleri hayata geçirme noktasında kararlı olmalısınız. Gustave Flaubert’in dediği gibi, “Hayatınızın en güzel günleri ‘Daha erken’ demekle geçer, sonra ‘Çok geç’ olur.”
- Maneviyatınızı güçlendirin, dua etmeyi ihmal etmeyin. Nihayetinde, “Duanız olmasa, Rabbiniz size niye değer versin ki!” (Furkan , 77).
Aykut GÜL
Medium | Tüm Medium Yazılarım | Yazılarıma Ücretsiz Abone Olun | Medium’a Ücretsiz Katılın | Yazılarım Hakkında | Dünya Gazetesi Köşe Yazılarım | Youtube | Twitter
