Tercihler, Kariyer Endişesi ve Yapay Zeka
“Öyle bir an gelir ki tüm kararlar kötüdür, sorun, sonradan en az pişman olacağın kararı bulup seçmektir. “ — Amin Maalouf
Neredeyse her ortamda, her hanede, her kafede, ekonomik sorunların hemen ardından üniversite tercihleri, kariyer planları ve gelecek öngörüleri konuşuluyor.
Yapay zekanın kamuya açılması, meydana getirdiği şaşkınlık tam da bu döneme geldi. Aslında son birkaç yıldır gündemde olan bu konu, ChatGPT’nin halkın kullanımına açılmasıyla daha görünür ve hissedilir hale gelmesini sağladı.
Bilgisayar okuryazarlığı, kodlama, sosyal medya uzmanlığı, metaverse derken yapay zeka hepsinin ötesine sıçradı. Artık gelişim hızı geometrik…
Önceden bilişim teknolojileri her şeyi belirliyor, iş hayatını etkiliyor derken, şimdi yapay zeka, her alana, en ince kılcal damarlara kadar sirayet ediyor.
Başta belirttiğimiz bölüm tercihleri ve kariyer hedefleri, bu açıdan bakıldığında, bir anda tüm zihinleri allak bullak etti.
Şimdi herkeste ne yapması gerektiğinin paniği var. Gençler geleceğimiz. Büyüklerin kafası çok karışık. Endişe, panik ve korku her ailede görülüyor.
Gençler, konuyu konuşabilecekleri, yeterlilik sahibi insanları bulamıyor, bunalıyor ve o yüzden de çoğu kendini sanal dünyanın dopamin salgısına bırakıp sorunları halının altına süpürmeyi tercih ediyor.
Bunun maliyeti herkes için çok ağır olur. Üniversite sınavına hazırlanmak için yıllarını veren gençler, bundan daha önemli olan tercih aşamasında çaresiz ve kaygılılar… Bunun etkileri sadece onlara ve ailelerine değil tüm ülkeye ve tüm insanlığa olacaktır.
Devletlerin hükümranlıklarını sarsabilecek, güvenlik tehditleri oluşturabilecek yapay zeka konusunda, sosyal, hukuki, teknolojik, savunma, eğitim vb. her alanda eylem planları hazırlanmalı.
Her yapay zeka uygulamasının yeni sürümü ortalama on kat daha gelişmiş olarak geliyor. Yapay zekanın insan zekasını aşma noktasına geldiği, bu alanda çalışan birçok uzman tarafından ifade ediliyor. Tekillik — singularity — olarak ifade edilen sürecin sonu hakkında felaket senaryoları çoğunlukta… Daha önceki yazılarımda bazılarına değindim. Bu yazıda daha çok gençlerin kariyer tercihleri açısından konuya yaklaşmaya çalışıyorum.
“Unutulmaması gereken şey şu: Yapay zeka insanların yerini almayacak ama yapay zeka kullanan ve ondan destek alan insanlar, kullanmayanların yerini alacak.” — Alp Sirman, Popüler Science Türkiye, Sayı 134
Yapay zekanın sunduğu tehditler daha çok konuşulmakla beraber bizim yapmamız gereken fırsatlara odaklanmak diye düşünüyorum. Çünkü tehditler konusunda fert olarak elimizden bir şey gelmiyorken fırsatları değerlendirme konusunda yapabileceğimiz çok şey var.
Yazıyı çok uzatmamak adına şunu ifade etmeliyim ki öncelikle yapmamız gereken, yapay zeka ile kavga etmek veya onu yok saymak değil, onu kullanarak işlerimizi daha iyi nasıl yapabilirime odaklamak. Yapay zekanın kölesi değil efendisi olmak…
Bir okyanusun kıyısındaki azgın dalgalar olarak düşünün yapay zekayı. Seçeneklerimiz şunlar: (1) Uzaktan dalgaları seyretmek, (2) Yok saymak, görmemek, (3) Dalgaların arasına atlayıp boğulma riskine girmek, (4) Bir sörf tahtası üzerinde, dalganın gücünü, kendi yararınıza kullanmak…
Sörfçü olmayı tercih ederseniz, kariyerinizde büyük sıçramalar yapabilirsiniz. Aksi halde geride kalan, sadece seyreden ve belki de köleleşen büyük çoğunluk içerisinde kalırsınız.
Seçim sizin…
Unutmayın ki, Anchee Min’in dediği gibi, “Hayat, karar vermek zorunda kalmaktır.”
Aykut GÜL
