Kazakistan’da Neler Oluyor?
Yazılarımızda hep söylediğimiz bir şey var: Büyük resmi görmek, detaylarda boğulmamak. Kazakistan bunun son örneği…
Kazakistan’da yaşananlar, bizde zaman zaman ortaya çıkan teşebbüslerin bir benzeri. Sadece bir başka sürümünü izliyoruz ve Kazaklar bu tür olaylara bizim kadar alışık değiller.
Bu tür bir teşebbüse karar verildiğinde gerekçeler üretmek çok zor olmaz. Bizdeki Gezi’nin karşılığı onlarda yakıt fiyatları olarak ortaya çıktı. Geniş çaplı protestolar sonucunda hükümet istifa etmek zorunda kaldı. Olağanüstü hal ilan edildi. Sekiz emniyet görevlisi öldürüldü ve yüzlercesi yaralandı.
Yakıt zammı geri alındı, hükümet de devrildi. Peki olayların sebebi ortadan kalkınca ülke sakinleşti mi? Bilakis uluorta silah dağıtan, kamu binalarını yapmalayan gruplar yeni taleplerle gündeme geldiler. Aslında bu taleplerin asla sonu gelemeyecektir. Ta ki onlar asıl amaçlarını gerçekleştirinceye kadar… Gezi Olayları’nda da çevreyle, ağaçla ilgisi olmayan ve bugün hepsi tamamlanmış olan mega projelerin iptali talepleri gelmemiş miydi?
Sonuçta belki de en istenmeyen oldu ve Rus askerleri kurtarıcı olarak ülkeye davet edildiler. Bu, Rusların Kazakistan üzerinde yeniden ciddi bir hakimiyet kurmaları demektir. Rus medyasından gelen talepler zaten bunu gösteriyor: Kırım’ın tanınması, Latin harflerinden Kiril harflerine yeniden dönme ve Rusça’nın ikinci dil olması… Ölümü gösterip sıtmaya razı etmek gibi…
Kazakistan, bugün dünyadaki yedi bağımsız Türk devletinden birisi ve yeni kurulan Türk Devletleri Teşkilatı üyesidir. 2.7 milyon kilometrekarelik yüzölçümü ve zengin doğal kaynakları ile önemli bir ülke.
ABD’nin, Kazakistan ayaklanmasında rollerinin olmadığı iddiasının ne anlama geldiğini hemen anlıyoruz sanırım.
Türkiye ile artan ilişkiler, Çin-ABD-Rus çekişmesi ve sonunda belirsizlik ortamına sürüklenen büyük bir ülke.
Rusya’nın Ukrayna karşısında dikkatini dağıtmak, Modern İpek Yolu olarak da adlandırılan Çin’in Kuşak-Yol Projesi’ne darbe vurmak, Türkiye etkisini (Türk Devletleri Teşkilatı, satın alınan İHA’lar) azaltmak gibi bir çok hedefleri olabilecek olaylar daha bir çok gelişmeye gebe görünüyor.
“İnsan, düşmekten değil, düşerse ‘hadi kalk’ diyebilecek bir dost sesi duyamamaktan korkar.” — Aldous Huxley
John Perkins’in Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları kitabını tekrar hatırlamanın zamanı geldi sanırım. Olaylar ve perde arkasındakileri anlayabilmeye büyük katkısı var.
Ezcümle; yazının başında da vurguladığım üzere büyük resme odanlanmalı, ülkemiz için daha uyanık olmalı, detaylarda boğulmadan olayların asıl nedenlerini anlamaya çalışmalıyız.
Aykut GÜL
