El Yazısından İçerik Yazarlığına
Bugün kendimde eksikliğini hissettiğim iki beceri var eğitim anlamında. İlki, iyi bir el yazısı ile yazabilme; diğeri ise on parmak klavye kullanabilme. Birisi geleneksel yöntemle yazma, diğeri ise olmazsa olmaz dijital gereklilik.
El yazısından kastım, el kaldırmadan yazılan, birleşik ve çoğunlukla sağa yatık olan yazı tarzı. Yoksa kastım çivi yazısı tarzında olan değil…
Artık el yazısı yazamaz olduk bilgisayara taşındığımızdan beri. Bilgisayarda bir kaç parmakla yazabildiğimiz için hızlanamadık. Gelişmiş ülkelerde, her ikisi de öğrencilere erken yaşlarda okullarda çok iyi kazandırılıyor. Sonraki eğitim süreçlerinde de bu beceriler onlar için bir engel olmadığı gibi önemli bir destek güç oluyor. Bu iki beceri, psikomotor gelişimini sağlaması bakımından da gerekli.
Edebiyat dersinden çok önce el yazısı becerisi kazandırılmalı ve yükseköğrenime kadar ödevlerin çoğunluğu el yazısı olarak istenmeli. Giriş seviyesindeki bilişim teknolojileri derslerinde de ilk olarak, etkili klavye kullanımı yer almalı. On parmak yazma becerisi, sadece hız için önemli değil. Bu beceri, yürüme gibi otomatik hale geldiği için, düşünmeye daha fazla odaklanılabilmekte. Klavyede tuşların yerini ararken zihnimizdekiler uçup gitmekte. Önemli olan odaklanabilme ve ilham geldiğinde beynin hızına yetişebilecek el becerisine sahip olma.
Bir ömür boyu bilgi üretmeye büyük katkı sağlayacak bu beceri, mümkün olduğu kadar erken yaşlarda kazandırılmalı. Okullarda olmuyorsa aileler, bir yaz tatilini bu beceriyi çocuklarına kazandırmak için değerlendirebilirler.
Bu iki beceri, etkili not almak için de gerekli. Etkili not alma, aktif okumaya, fikir üretmeye, anda kalmaya, odaklanmaya ve yazabilmeye büyük katkı sağlar.
Toplum olarak yazma konusunda yeterince üretken olmadığımız bir gerçek. Okumamanın yanısıra geleneksel (kağıt-kalem) ve dijital araçları (klavye-dijital kalem vb) yeterince kullanamamak bunun önemli bir nedeni. Oysa günümüzde, çevremizi kuşatan medyaya baktığımızda, birçok içeriğin farklı ortamlar aracılığı ile bize sunulduğunu görüyoruz. Tüm bilgileri bu içerikleri okuyarak alıyoruz. Araştırmalarımız, tüketim alışkanlıklarımız, dünyadan haberdar olma telaşımız için bu içeriklere başvuruyoruz. Yani, günümüzde içerik üretmek çok önemli. İçerik yazarlığı gibi yeni bir mesleğin de yavaş yavaş toplum yaşamı içinde önemli bir konuma geldiğini görüyoruz. Üstelik içerik yazarlığı serbest çalışma mantığı içerisinde gerçekleştirildiği için birçok insanın sahip oldukları mesleklerinin yanında sürdürdükleri diğer bir çalışma pratiğini anlatıyor. Sosyal medyada paylaşım yapmak olarak düşünmeyin içerik yazarlığını. Özel ve iş hayatında, günlük, rapor, tez, makale vb türde bir çok yazı yazma ihtiyacı var. Artık bu ortamlara internet içeriğini de ekliyoruz. Tüm bu ortamlarda yazabilme yeteneğine sahip olanlar, (kalemi ve ifade yeteneği güçlü olanlar, yazdıkları içerikler için araştırma yapanlar) kariyer basamaklarını daha hızlı çıkabiliyor.
Aslında öğrencilerimizin kazanması gereken temel beceriler ve bunu gerçekleştirmede kullanılacak yöntemler konusunda sorun var. En temel beceri iletişim kurabilme becerisi. Bunun için de yazılı ve sözlü iletişim teknikleri çok iyi verilmeli. Batı’da öğrenciler, sınıflardaki derslerden çok ders dışı faaliyetlerle (proje, ödev, araştırma, sunu, staj, kütüphane vb) kendilerini geliştiriyor.
Artık sanal ortamlarda tasarımın ötesinde güçlü sanal içerikler önemli. Organizasyonların web sayfalarının görünürlüğü ve ziyaret edilme sıklığı, onlar için hayati önemde. O nedenle kalemi güçlü içerik üreticilerine giderek daha fazla ihtiyaç duyulmakta. Ülkemizde bu artan ihtiyacı karşılayabilecek yeterli sayıda yetişmiş eleman yok maalesef. Artık web sitelerini otomatik hazırlayan uygulamalar var. Hatta sürekli gelişimi için yapay zeka da bu alanda kullanılıyor. Ancak içerik üretimini yapay zekanın yapabilmesi şu an için çok mümkün değil. Robotların ve yapay zekanın yetersiz kalacağı alanlara öncelikle odaklanmak gerekiyor.
Yazılı ve sözlü iletişim, tüm kariyer alanlarında gerekli. Okuma, yazma, anlatabilme (yazılı veya sözlü ifade edebilme)… Eğitim almak, okula gitmek, “okumak” olarak adlandırılır bizde millet olarak. “Nerede okuyorsun?” diye sorulur… Ancak bizim öğrencilerimiz neredeyse hiç okumuyor. Buna teşvik eden veya zorlayan bir sistem yok. Bundan sonra yazma geliyor ancak araçlara hakim değiller. Ne el ile ne de bilgisayarda etkili bir yazım yapamıyor gençlerimiz. Bilgisayarda kopyala-yapıştır şeklinde hazırlanan ödevleri bu kapsamda değerlendiremiyoruz.
Peki vermediğimiz bir beceriyi öğrencilerden nasıl isteriz? Problemi tanımlayamayan, bilgi kaynaklarına nasıl ulaşabileceğini bilemeyen, okuduğunu anlayamayan, anlasa da analiz edemeyen, bunlardan fikir üreterek gerektiği gibi yazamayan ve sunamayan gençler, diploma sonrası hayatta nasıl başarılı olacaklar? Bunun sorumlusu kim? Onlar mı, eğitimciler mi, eğitim sistemi mi, aileler mi?
Çok iyi teknik bilgiye sahip bir mühendis, çok iyi kodlama yapabilen bir yazılımcı, bir ortamda, yazılı veya sözlü olarak, kendi fikirlerini ifade edemiyorsa; kendini iyi ifade edebilen ancak çok daha vasat teknik bilgisi olan bir kişinin gölgesinde kalabilir. Sonunda talimat alan ve arka planda işçilik kısmı ile uğraşan bir kişi olur..
Bir yerden başlamak gerekiyorsa, el yazısı ve on parmak klavye, olabildiğince erken, okullarımızda öğretilmeli. Bununla birlikte gerçek anlamda okuma veya yazma seferberliğine girilmeli. Çünkü bunlar temel becerilerdir ve ancak güçlü bir temel üzerine diğer becerileri inşa edebilirsiniz. Ardından etkili şekilde yazım tekniklerini kullanan ve yazdıklarına anlam katan, değer sunan bireylerle geleceğimiz şekillenir.
Aykut GÜL
