Dijital Köleliğe Doğru mu?

Dijitalleşme, değişen hayat tarzı, yeni korkular, kaybolan insani değerler…

Aykut Gül
3 min readApr 8, 2021

Dijitalleşme ile neler değişti? Elbette ki çok şey değişti ve değişim hızı artarak devam ediyor. Uyum sağlayamayanlar oyunun dışına itiliyorlar. Çin’de yaşlı nüfus için dijital eğitimler veriliyor, onlara özel üniversiteler açılıyor. Toplumun her kesimini sürece dahil ediyorlar.

Sayılar, makineler, ekranlar, insan etkileşiminin önüne geçiyor. Her şeyde insan etkileşimini, ten ve göz temasını önemseyen toplumlarda, bu gelişmeler daha yıkıcı olabiliyor.

Foto: Praveen kumar Mathivanan / Unsplash

Bu yazıda, dijitalleşmenin sağladığı yararların çok net ve inkar edilemez olduğu kabul edilerek, daha çok hayat tarzımızı olumsuz yönde etkileyen değişimlere, geç kalınmadan tedbir alınması bakımından, dikkat çekmek istiyorum.

  • Daha sakin ve yavaşken dijitalleşme ile çok fazla hızlandık. Kızılderililerin ifadesiyle, “O kadar hızlı gittik ki ruhumuz geride kaldı.”
  • Dijitalleştikçe yeteneklerimiz zayıflıyor.
  • Artık daha çok bilgimiz ancak daha az fikrimiz var.
  • Zihnimizden dört işlem dahi yapamaz olduk.
  • Gittiğimiz yerleri bir defada öğrenir ve unutmazdık. Şimdi ise işten eve dönerken bile navigasyon açmak gerekebiliyor (örneğin, trafiğin az olduğu alternatif yolları görebilmek için).
  • Mesleklerimizin bir çoğu kayboldu. Bu süreç daha da hızlanacak.
  • Dijitalleşme ile bir defa değil sürekli yapılması gereken büyük bir masraf kalemi oluştu.
  • Çok sık ve gereğinden fazla iletişim kurabildik ancak birbirimizi daha az anlayabildik.
  • Dijital ortamlardan okumaların avantajlarını söyledik durduk ancak geleneksel okumalardaki ruhu, faydayı, paylaşımı ve lezzeti bulamadık.
  • Dijital yollardan elde ettiklerimiz, her an elimizden kayıp gideceklermiş gibi sürekli korkuyoruz.
  • Dijital iş yapma biçimine hala mesafeli duran ancak bir gün mecbur kalacağını bilen ve sürekli tedirginlik yaşayan önemli bir nüfus mevcut artık.
  • Dijitalleşmenin sonucunda ortaya üç yeni korku çıktı: Teknofobi, Nomofobi ve Ekspirafobi (detay için bakınız).
  • Dijitalleşme, sosyal fobiyi körükledi.
  • Her geçen gün dijitalleşmenin insan sağlığına etkileri konusunda yeni bir araştırma sonucu ortaya çıkıyor.
  • Dijital sosyal ağ genişlerken gerçek insanlarla etkileşim minimum düzeye indi.
  • Cihazlar akıllandıkça, insanlar daha az ihtiyaç duyduklarından, akıllarını kaybediyorlar.
  • Dijitalleşme ile hız ve haz tutku haline geliyor. Bazen bir kaç saniyelik işlem süresine bile katlanamıyoruz. Ekranlardaki sayılar, bizim haz veya stres kaynağımız oluyor.
  • Dijitalleşme sürecinde odaklanamama ve unutkanlık ciddi bir sorun haline geldi.
  • Dijitalleşme arttıkça, dijital IQ geriliyor.
  • Dijitalleşme ile kuşak farkı çok belirginleşti. Kuşaklar arası tecrübe paylaşımı en aza indi.
  • Dijtalleşme, çocukların sosyal becerilerini zayıflattı. Enerjisini atamayan, giderek aşırı kilolu ve obezleşen hantal bir nesil geliyor.

“Çocukların ilk yedi yılı gerçek olsun. Gerçek mekan, gerçek park, gerçek oyun. Kısacası, olabildiğince az teknoloji.” — Sue Palmer

  • Dijitalleşme ile çocukların yanı başımızda oturduğunu zannederken onların çok tehlikeli mecralara girebildiğini çoğu zaman fark edemedik.
  • Siber zorbalık, çoğu ailenin fark edemediği ve çocukları dipsiz bir kuyuya çeken bir tehlike haline geldi.

“Bir çocuğa, ‘sussun’ diye akıllı telefon veya tablet verilmesi, gece yarısı güvenli olmayan bir sokağa ailesi tarafından bırakılmasıyla eşdeğer.” — Timur Sırt

  • Her istediğimize daha kolay ulaşabildik dijitalleşmeyle ve sonunda zorluklara karşı dayanıklılığımız azaldı.
  • İşlerimizi daha hızlı tamamladık ancak tasarruf edilen zamanı fazlasıyla dijital boşluklarda harcadık.
  • Dijitalleşme, maddi alanlarda hemen her yönden seviyeyi yükseltti ancak maddi olmayan alanlarda (maneviyat, psikolojik sorunlar, beşeri vasıflar vb) gelişmeler aşağı yönlü oldu.
  • A.Walker’ın “Bilgi; caddenin tek yönlü olduğunu bilmek; irfan ise, her iki yöne de dikkat etmektir” sözündeki bilgi, dijitalleşme ile patlama yaparken, irfan kaybolmaya yüz tuttu.
  • Dijital ortamlarda binlerce kilometre uzaktakiler hemen karşımıza gelirken, yanı başımızdakiler görüş alanımıza giremez oldular.

“Korkarım ki bir gün teknoloji, insan etkileşiminin önüne geçecek ve aptal bir nesil ortaya çıkacak…” — Albert Einstein

  • Dijitalleşme, özgürlük olarak kendini lanse etse de insanların özeli neredeyse kalmadı. Giderek, tutsak bir hayata doğru sürükleniyoruz.
  • Hayatta bizi her dem gören ve kaydedenler olduğunu biliyor olmamıza rağmen, dijitalleşme ile gelen Big Brother — Büyük Birader (her şeyimizin izlenmesi ve kayıt altına alınması) kadar asla rahatsızlık duymadık, kendimize çeki düzen vermeye çalışmadık.
  • Dijitalleşme ile enerji tüketimi ve çevresel sorunlar artış gösterdi.
  • Dijitalleşme ile yeni bir dünya savaşı ve büyük yıkım ihtimali daha da belirginleşti.

Aykut GÜL

Tüm Medium yazılarım için tıklayınız.

--

--

Aykut Gül

productivity | informatics | learning | agricultural economics | tarım ekonomisi | strateji | eğitim | verimlilik | bilişim | kariyer | kişisel gelişim