Dijital İçerik Üretimi ve Hedeften Sapmalar
Kaliteli dijital içerik üretimine olan ihtiyaç her geçen gün artarken, bu gayeyle, iyi niyetlerle ve amatör bir ruhla yola çıkanların, bazen sayıların büyüsüne kapılmaları ve sosyal medya fenomeni olma yoluna sapmaları, bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor.
Geçmiş yazılarımızda ve bir çok söyleşide, kültür ve sanattaki yetersizliğimizden, eğitimde yeni yöntemler geliştiremememizden ve dijital ortamları etkili kullanamamaktan hep sıklıkla bahsettik. Özellikle sivil toplum kuruluşları bu anlamda sınıfta kaldı. Toplumdaki dejenerasyon, gençliğin isyanı, çıkmazı, arayışları ve problemleri ile ateizm ve deizm başta olmak üzere bir çok sapkınlıklar karşısında milli ve manevi hassasiyeti olan STK'lar yeni bir yaklaşım geliştiremediler. Değerlendirme toplantılarında hep bir durum tespiti, sürekli şikayetler ve eskilerden örneklerle avunmalar gündemdedir.
Son birkaç yıldır, az sayıda da olsa bazı gruplar ve kişiler, dijital platformlar için, hep eksikliğini duyduğumuz ve eleştirdiğimiz, ürünler geliştirmeye ve yayınlamaya başladılar. Özellikle de gençler bunlara olumlu tepkiler verdi ve iyi sonuçlar da alındı.
Bu olumlu gelişmeler son yıllarda, sanırım sosyal medyanın büyüsünden dolayı, biraz amacından sapmaya başladı. Dijital ürünlerin izlenirliğinin önemli ölçüde sansasyonel başlıklar ve konulardan geçtiğini fark eden bu içerik üreticileri, daha çok takipçi çekme, beğeni alma ve tıklanma uğruna; toplumun asıl ihtiyacı ve içeriğin kalitesi hususlarında tavizler vermeye başladılar. Her geçen gün Youtube’da yayına giren videoların daha sansasyonel başlıklara sahip olduklarını, iddialı ve abartılı söylemleri kullandıklarını görüyoruz.
“… maddede kesin çözüm” veya “… dertlerinizden … adımda kurtulma” türünden başlıklar fazla ilgi çekebiliyor. Din karşıtları ile yapılan sokak röportajlarında farkında olmadan onların zehirli düşüncelerini yaymalarına imkan sağlama riski doğabiliyor. Bu konuda dikkatli olmak gerekir. Arka planda, takipçilerini sosyal medya dışında da irtibat kurarak takip eden STK'lar ve gençlik organizasyonlarının olduğu da biliniyor.
Bazıları ise inanç ve değerler konusunda olumlu katkılar sunmak yerine başkalarını taşlayarak veya tekfir ederek genç dimağları zehirleyebiliyor. Kişisel gelişimcilerin ise abartılı “… adımda … yolları” başlıklı ürünleri yine aynı kaygılara yönelik olarak sunuluyor. Ayrıca stratejist ve futuristlerin de, “felaket kapıda”, “sonumuz yakın”, “kavimler göçü” vb çarpıcı başlıkları da takipçi sayılarını artırıyor.
Eskiden çok iyi hatip olanların kalabalık toplantıları gündem olurken şimdilerde dijital platformlardaki takipçi ve beğeni sayıları öne çıkıyor. Sayının çokluğunun getirdiği dopamin bağımlılığı nedeniyle, iyi niyetlerle ve amatör bir ruhla yola çıkanlar, bir süre sonra sürekli daha fazlasını hedefler hale gelebiliyorlar. Bu ise sonuçta, topluma maksadı aşan mesajlar vermeye kadar gidebiliyor. Bu konuda, “‘Sayı’ya Takılmamak” başlıklı yazımı da öneririm.
Bazı başlıklar ise asla içeriği yansıtmıyor, sadece tıklama tuzağı (click bait) olarak kullanılıyor. Ancak bu tarz kısa vadede sonuç verse de sonrasında kaybettiriyor.
Sanırım bu konuda, sunulacak içeriğin konu uzmanlığı dışında, davranış bilimleri, kodlama, görsel iletişim tasarımı, psikoloji, sosyoloji, dili etkili kullanma, içerik yazma vb konuları kapsayan iyi bir eğitim paketi hazırlanmalı. Aksi halde bilerek ya da bilmeyerek, iyi niyetlerle çıkılan bir yolda, sosyal medya fenomeni veya etkileyicisi (influencer) olabilmek cazibesine kapılarak zarar verilebilmekte…
Ama işin özü sayılara takılmadan, doğru bildiğimiz yolda, doğru insanlarla, sabırla ilerlemek… Şöhretin ve maddi çıkarların niyetlerimizi bozmasına izin vermemeli, bu konuda dostlarımızdan gelecek uyarılara kulağımız ve kalbimiz açık olmalı…
“Allah görüyor diye yaptıklarının hepsi ‘ihlas’, halk görsün diye yaptıklarının hepsi ‘riya’dır.” — Ebul Hasan-ı Harakani
Aykut GÜL
