İnsanın başına zararlı bir şey geldiğinde, yan üstü yatarken veya otururken ya da ayakta iken hemen bize dua etmeye koyulur; onu zararlı durumundan kurtardığımızda ise -sanki başına gelen zararı gidermeye bizi çağırıp yalvarmamış gibi- inkarcılığa dönüp yoluna devam eder; haddi aşanlara işte bu şekilde yaptıkları güzel görünmektedir. (Yunus Suresi,12)
İçinde bulunduğumuz süreç oldukça zor. Ümidimiz, giderek ağırlaşan şartların, artık en kötüye ulaşıldığının ve aydınlığın yakın olduğunun bir göstergesi olması yönünde. Nihayetinde bu dönem de geçecek ve her şey normalleşecek Allah’ın izniyle. Ancak her şey normale döndüğünde elbette ki kazananlar ve kaybedenler olacak.
Öncelikle bu süreci bir imtihan olarak görenler, buna bağlı olarak sabreden ve şükredenler mutlak kazananlar olacak. Sabır göstermeyip sürekli olarak öfke nöbetine kapılan ve şikayet edenler ise ne yazık ki kaybedecek…
Kendi sağlığını ve başkalarının sağlığını önemseyerek sorumluluk duygusu içerisinde tedbirlerini almış olanlar da, hastalığa yakalansın veya yakalanmasınlar kazananlar arasında yer alıyor.
Tedbir almayıp sorumsuzca davrananlar ise yine hastalığa yakalanıp yakalanmamalarının bir önemi olmaksızın kaybedenler... Çünkü hastalığın yayılmasına ve hatta ölümlere sebep olmak çok büyük bir vebal…
“İnsanı acı değil, kendine acımak bitirir.” — Anonim
Bu dönemde sağlığını, özellikle de akıl sağlığını koruyabilenler kazananlardan olacaklar. Bu süreçte uzaktan çalışmak zorunda kalan veya ev ortamına bağlı kalan insanlar, yeni duruma uyum sağlayabilir ve zamanlarını boşa harcamazlarsa yine kazanacaklar.
Bu dönemin, sağlık başta olmak üzere ekonomiye, sosyal hayata, eğitim hayatına vb verdiği hasarlar herkesin malumu… Ancak olumlu bazı sonuçları da burada vurgulamak gerekir:
- Temizlik öğrenildi. Alışkanlık haline geldi.
- Sağlıklı gıdanın önemi daha iyi anlaşıldı. Özellikle bağışıklık sistemi bağlamında geleneksel tıp, organik ürünler, işlenmemiş gıdalar önem kazandı.
- Vitaminler, özellikle D vitamini ve buna bağlı olarak güneş ışığının önemi anlaşıldı.
- Son dönemde çok övgü alan yalnızlığın zorlukları anlaşıldı.
- Sosyal bağların ve ailenin değeri yeniden farkedildi.
- Albenisi olan kentsel alanlar popülaritesini yitirdi. Kırsal alan, tarımsal üretim ve tabiat yeni cazibe merkezi oldu. (Bu bağlamda, gençleri tarım sektöründe tutabilecek yeni teşvik politikalarının hayata geçirmenin tam zamanı.)
- El becerilerinin, hobilerin, kendi emeği ile bir şeyler üretebilmenin insan psikolojisine olumlu katkısı farkedildi.
- Maddi varlıkların bir yere kadar fayda sağladığı, manevi boyutun daha önemli olduğu anlaşıldı.
- Her ne kadar dijital yaşama geçilse de bunun sınırlarının olması gerektiği, aslında dijitalleşmenin ihtiyaçlar özelinde olması gerektiği anlaşıldı.
Bu dönemde önem kazanan ancak genellikle ihmal edilen hususlar neler peki?
- Zaman bol olduğundan zaman yönetiminine ihtiyaç olmadığı düşünüldü. Halbuki normal zamana göre daha önemliydi zamanı etkili kullanabilmek.
- Zamanı iyi değerlendirmek, pandemi sonrasına hazırlanmak gerekirken, vakti daha eğlenceli nasıl geçirebiliriz derdine düşdük. Malayani hayatımızın merkezine oturdu.
- Bu dönemi bir an önce bitirmek, unutmak, bir daha asla hatırlamamak, yaşanmamış kabul etmek istedik. Halbuki her dönemin kendine göre acı ve tatlı yönleri yok mu?
- Normal zamanda, ev dışı hayatta beslenmeye fazla dikkat edilemiyordu. Yemekli iş toplantıları, fast-food, düzensiz beslenme; kilonun, diyabetin, kolesterolün vb başta gelen nedenleri idi. Şimdi ise daha düzenli ve sağlık beslenebilme, istediğimiz diyeti yapabilme imkanı varken, normal döneme göre daha fazla kilo aldık.
Eğitim, bu dönemin kazanan ve kaybedenleri belirleyen en önemli faktörü olacak. Bu konudaki bazı değerlendirmelerim ise şunlar:
- Diploma önemini kaybetmekle birlikte, alınan en son diplomanın üzerine bir şeyler koymak daha anlamlıdır. Örneğin, lisans üstü eğitimleri bile tamamlamış olan birinin kendi alanına fazla katkısı olmayacak olan bir başka alanda uzaktan ikinci bir lisans eğitimi alması bana göre fazla bir katma değer sağlamaz. Yüksek lisansını yapmış bir kişinin ikinci bir lisans veya yüksek lisans eğitimi alması yerine doktora programına başlaması daha isabetli olabilir.
- Ancak bazı özel durumlarda eğitimde dikey değil yatay dallanma da olabilir. Mühendislik eğitiminden sonra işletme yönetimi eğitimi almak gibi.
- Sertifika programları bazen, lisans ve lisans üstü programlardan daha önemli ve gerekli olabilir. Örneğin, herhangi bir alanda eğitimini tamamlamış bir kişinin zihin haritası eğitimi için bir sertifika programına katılması kariyerine büyük katkı sağlar. Böylelikle az zamanda, az masrafla istenilen hedefe ulaşılmış olur.
- Artık yeterliliklerin önem kazandığı bir dönemdeyiz. Belgeler ile yeterliliğimiz ispatlamak her zaman da gerekmeyebilir. Önemli olan o konudaki tecrübeniz ve ortaya koyabileceğiniz projeleriniz.
- Sanal dünyada çok fazla kendini geliştirme imkanı var. Bu konu çok geniş olduğu için, ayrı bir yazıda, online kaynak önerileri ile değinmek istiyorum.
Aşağıdaki zihin haritasında, bu yazının şematize edilmiş halini bulacaksınız. Akıllı telefonlardan girenlerin resme tıklaması ve büyüterek izlemesi gerekecektir. Bilgisayar veya büyük ekran tabletlerden daha iyi sonuç alabilirsiniz.
Peki neden bu sıkıntılı günlerde bu kadar çabalamak?
- İki günün birbirine eşit olmaması için
- Bir iş bitince diğerine koyulmak gerektiği için
- “Durmak”, geriye gitmek demek olduğu için
- Psikolojimizi ancak bu şekilde yararlı meşguliyetlerle koruyabileceğimiz için
- Ancak pandemi dönemini bu şekilde fırsata çevirebilenlerin kazançlı çıkacakları için
“Bu neden benim başıma sürekli geliyor”, diyorsan, bir şaman öğretisi şöyle der: Ders, sen öğrenene kadar devam eder.
Aykut GÜL
